Rabu, 05 Agustus 2009

Tugas kanggo kelas VIII B, C, lan D SMP Negeri 3 Pati

Tugas kagem siswa-siswa RSBI SMP Negeri 3 Pati wulan Agustus minggu kapindho.

Wacanen kanthi permati wacan “ Nyinau Basa Jawi kanthi Raos Tresna” banjur tulisen nganggo aksara Jawa lan owahana dadi basa Jawa ngoko lugu !
Nyinau basa Jawi kanthi raos tresna
Kathah ingkang ngendika bilih basa Jawi menika angel. Malah wonten ugi ingkang kagungan pamanggih manawi nyinau basa Jawi menika langkung angel katandhingaken kaliyan nyinau basa manca. Kamangka ingkang kagungan pamanggih kalawau inggih tiyang asli Jawi. Kadospundi kok saget makaten? Menapa leres basa Jawi menika saestu angel? Ngendikanipun para sepuh, saestunipun basa Jawi menika mboten angel. Menawi kadamel angel inggih lajeng dados angel saestu. Basa Jawi kaanggep angel amargi ing basa Jawi wonten ingkang dipun wastani undha-usuk utawi unggah-ungguhing basa.
Unggah-ungguhing basa kalawau kaperang dados sekawan. Ngoko lugu, ngoko alus, krama lugu lan krama alus. Saking unggah-ungguh basa cacah sekawan kalawau ingkang kaanggep gampil kiyambak inggih menika ngoko lugu. Basa ngoko lugu kathah dipun-ginakaken ing bebrayan Jawi, dipunginakaken kangge pangandikan tiyang sepuh dhateng tiyang enem utawi lare, ugi kangge gineman lare kaliyan lare, utawi tiyang sepuh dhateng tiyang sepuh ingkang sampun raket srawungipun.
Dene unggah-ungguh basa ingkang kaanggep angel inggih menika basa krama alus, amargi kedah kathah ngapalaken tembung-tembung, mliginipun tembung ingkang kangge ngaosi dhateng tiyang sepuh. Babagan undha-usuk utawi unggah-ungguhing basa ka-lawau tumrap para siswa saget kasinau ing salebeting wucalan basa Jawi ing pawiyatan.
Wiwit wontenipun Keputusan Gubernur Jawi Tengah Nomer 895.5/01/2005 ngengingi kurikulum basa Jawi, basa Jawi lajeng dados wucalan wajib ingkang dipunparingaken ing pawiyatan-pawiyatan wiwit tataran SD (Sekolah Dasar) ngantos dumugi SMA (Sekolah Menengah Atas).Saderengipun wonten keputusan gubernur kasebat, wucalan basa Jawi namung kangge jangkep-jangkep, namung dipunwucalaken ing tataran SD dumugi SMP. Samenika basa Jawi wiwit pikantuk kalodhangan mirunggan, mugi-mugi kemawon saget njalari basa Jawi dados langkung ngrembaka, mboten ajeg mrihatosaken.
Kathah para nimpuna basa ingkang sami ngendika bilih sejatos-ipun ingkang njalari basa Jawi dados mrihatosaken menika mboten sanes inggih saking tiyang Jawi piyambak. Saperangan ageng tiyang Jawi mboten ngulinakaken mawi basa Jawi ing gesang paditenipun. Pawadanipun bilih basa Jawi mboten praktis, kirang komunikatif, lan sanes-sanesipun. Kasunyatan wekdal menika kathah kulawarga-kulawarga Jawi anggenipun sami nggulawenthah putranipun mboten ngangge basa Jawi. Utaminipun ibu-ibu, sinaosa asli tiyang Jawi, nanging kados-kados sampun sami kesupen dhateng basa Jawi. Kabukten nalika kagungan putra, wiwit lair putranipun sampun dipunkulinak-aken mawi basa Indonesia. Babar pisan mboten dipunkulinakaken micara basa Jawi.
Dados para putra sami mboten dhong dhateng basa Jawi. Menapa malih unggah-ungguhipun. Saperangan ibu-ibu kalawau sami ngendika bilih ing jaman teknologi sarwa majeng menika basa Jawi mboten patos prelu lan malih samenika umumipun sami ngangge basa Indonesia. Pramila pilih ngangge basa Indonesia kemawon ingkang ngendikanipun langkung gampil. Pamanggih kalawau wonten leresipun nanging ugi kathah klentunipun. Sampun dipunmangertosi ing akathah bilih basa Jawi menika mboten namung saget kangge pasrawungan kemawon. Langkung saking menika basa Jawi ugi saget kangge nggulawenthah babagan tatakrama, sopan santun, lan budi pakerti dhateng para putra.
Kanthi ngulinakaken ngangge basa Jawi, kaajab para putra ka- lawau sageta langkung nggadhahi tatakrama ingkang sae lumantar unggah-ungguhing basa. Basa Jawi menika tetep nggadhahi kesaenan menawi katandhingaken kaliyan basa sanesipun. Matur nuwun
Minangka tuladha, kula nate maos satunggaling rubrik pendhidhikan ing kalawarti Jayabaya, ingkang nyebataken bilih tembung-tembung ing basa Jawi menika sae-sae. Nembe anggenipun ngucapaken kemawon benten kaliyan tembung-tembung ing basa sanesipun. Upaminipun tembung ”matur nuwun” anggenipun ngucapaken tamtu kanthi sareh. Benten kaliyan anggenipun ngucapaken tembung thank you, terima kasih, kamsia, ingkang saget dipunucapaken kanthi seru utawi sora.Basa Jawi saget dipunsinau mawi cara ingkang warni-warni, kados ingkang taksih tansah kulatindakaken. Cara-cara kalawau upaminipun, saget sinau lumantar buku-buku basa Jawi ing sekolahan, mligi para siswa, menawi mrangguli bab-bab ingkang mboten cetha kedah wantun nyuwun pirsa dhateng bapa utawi ibu guru basa Jawi.
Kangge ingkang dereng pirsa, kalawarti lan ariwarti basa Jawi menika isinipun werni-werni, wiwit dongeng kangge para putra, kabudayan, kasusastran, dumugi paramasastra sedaya wonten. Kanthi asring maos waosan basa Jawi kalawau mboten kraos seserepan kita bab basa Jawi saget mindhak. Sasampunipun remen maos, menawi manggihaken bab-bab ingkang kirang cetha, saget nyuwun pirsa dhateng para sesepuh ingkang kawawas pancen pana ing bab basa lan kabudayan Jawi, limrahipun para sesepuh kalawau nyata mumpuni saestu. Salajengipun, prekawis kasil lan mboten anggenipun nyinau basa Jawi kalawau gumantung dhateng pribadinipun piyambak-piyambak. Ingkang wigatos ,saderengipun wiwit nyinau basa Jawi langkung rumiyin kedah gadhah niyat ingkang kiyat kanthi dipunlandhesi raos tresna dhateng basa Jawi.Nindakaken pedamelan menapa kemawon menawi dipun landhesi raos tresna limrahipun tamtu badhe nuwuhaken asil ingkang sae lan ngremenaken. Langkung prayogi minangka tiyang ingkang sampun kinodrat dados tiyang Jawi sumangga sami nggadhahi raos tresna dhateng basa Jawi. Sinten malih ingkang kedah nresnani menawi mboten tiyang Jawi piyambak. Inggih kula kaliyan panjenengan sadaya.

::Setiyaningsih SPd MPd, guru ing SMP Negeri 11 Solo.::
Tags: bahasa jawa
Prev: Tegal Kurusetra papan kanggo metung dosa lan kabecikan Next: Serat Cemporet (Perangan X)